Hai loài mới thuộc họ gừng (Zingiberaceae) từ Hòn Bà, Khánh Hòa

Trong khuôn khổ chương trình hợp tác giữa Viện Sinh học nhiệt đới thuộc Viện Hàn Lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Vườn Thực vật Praha (CH Czech) về nghiên cứu đa dạng sinh học ở phía Nam, Việt Nam. Trong thời gian khảo sát thực địa từ năm 2010-2012 các nhà khoa học đã phát hiện thêm hai loài Gừng mới thuộc chi Gừng (Zingiber) tại Khu BTTN Hòn Bà, tỉnh Khánh Hòa. Đây là 2 trong số 9 loài mới được phát hiện tại Việt Nam và được công bố trên tạp chí chuyên ngành Phytotaxa, tập 219, số 3, trang 201-220 (2015).

1. Zingiber discolor Škorničk. & H.Đ. Trần

Đây là loài gặp khá phổ biến trong khu bảo tồn, thường ở độ cao trên 1000 m. Với đặc điểm hình thái khá đặc biệt so với các loài gừng khác đã được ghi nhận ở Việt Nam bởi mặt dưới lá có màu tím thẫm và bóng. Loài mới Zingiber discolor được đặt tên bắt nguồn từ tiếng latin của từ discolor chỉ lá có 2 màu sắc khác nhau.

Đặc điểm nhận dạng loài mới này là: Nhánh mang lá dài đến 1 m, ngọn rũ xuống. Lá hình elip, dài 16 cm và rộng 6 cm, trơn bóng; mặt trên xanh thẫm hay xám ánh bạc; mặt dưới đỏ, tím thẫm; đáy tù, đỉnh hẹp. Phát hoa thẳng đứng, cuống dài 3-9 cm. Hoa dài 5-7 cm. Thùy tràng hình trứng hay elip, có màu kem trắng hay vàng nhợt, với những đường vân trên mặt, đỉnh nhọn. Cánh môi hình trứng hay thoi, đỉnh thường lõm, phía gốc màu vàng nhợt với những đốm đỏ tía.

Hình ảnh cho loài Zingiber discolor (ảnh chụp	Škorničk. H.Đ.Trần & rybková bởi ITB/PBG)

2. Zingiber yersinii Škorničk., H.Đ. Trần & Rybková

Loài này được tìm thấy trên đỉnh Hòn Bà ở độ cao khoảng 1.500 m, và được đặt tên để vinh danh bác sỹ Alexandre Emile Jean Yersin.

Đặc điểm nhận dạng loài mới này là: Nhánh mang lá dài đến 0,8 m, rủ xuống ở ngọn. Lá hình elip hẹp, dài 22 cm và rộng 6,5 cm, hơi quăn; mặt trên màu xanh sáng, mặt dưới sáng hơn, cả 2 đều trơn và nhẵn; đáy tù, đỉnh hẹp. Phát hoa dựng thẳng, cuống khoảng 10 cm. Thùy tràng hình tam giác hẹp hay trứng hẹp, màu kem hay vàng nhợt, xếp phía dưới cánh môi. Cánh môi hình trứng, không đều, đỉnh hình tròn hoặc tù, phía gốc và nửa cuối màu vàng nhợt, phía trên màu tím đậm với những đốm màu vàng.

Hình ảnh cho loài  Zingiber yersinii Škorničk.,H.Đ.Trần & Rybková (ảnh chụp ITB/PBG)

Với những loài mới được công bố gần đây của các nhà khoa học Viện Sinh học nhiệt đới thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã góp phần bổ sung tính đa dạng thực vật không chỉ cho KBTTN Hòn Bà mà còn cho cả Việt Nam và chắc chắn trong tương lai sẽ còn nhiều công bố thú vị khác.

Nguồn và tin: Trương Bá Vương – Viện Sinh học nhiệt đới