40 loài thực vật mới thuộc chi Xú hương (Lasianthus Jack) được phát hiện từ Việt Nam
40 loài thực vật mới thuộc chi Xú hương (Lasianthus Jack) được phát hiện từ Việt Nam
Xú hương (Lasianthus Jack) là một chi lớn thuộc họ Cà phê (Rubiaceae) với khoảng hơn 180 loài, phân bố chủ yếu ở khu vực châu Á, một số ít ở châu Phi, châu Mỹ và châu Úc. Ở Việt Nam, theo thống kê của Phạm Hoàng Hộ (2000) thì chi Xú hương có khoảng 28 loài và 4 thứ. Từ đó đến nay các nhà khoa học thuộc Viện Sinh học nhiệt đới thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam cùng với các đối tác trong nước và quốc tế đã phát hiện, mô tả và công bố rất nhiều loài mới thuộc chi này, nâng số lượng loài của chi Xú hương lên hơn gấp đôi so với trước đó.
Trong công trình “A revision of the genus Lasianthus Jack (Rubiaceae) from Vietnam” các tác giả của Viện Sinh học nhiệt đới thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, và Trung tâm nghiên cứu sinh quyển nhiệt đới thuộc Đại học Ryukyus, Nhật Bản đã tổng hợp, thống kê và mô tả thêm nhiều loài mới và ghi nhận mới, nâng tổng số loài của chi Xú hương ở Việt Nam lên 73 loài và 4 dưới loài (subspecies), trong đó có 40 loài và dưới loài được phát hiện và mô tả mới cho khoa học từ Việt Nam cho đến hiện tại, bao gồm:
1. Lasianthus bachmaensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương bạch mã
2. L. bidoupensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương bidoup
3. L. camlamensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương cam lâm
4. L. candidus V.S.Dang, Naiki & Yahara – Xú hương hoa trắng
5. L. candidus subsp. hoanglienensis V.S.Dang, Naiki & Yahara – Xú hương hoàng liên
6. L. chevalieri subsp. gianglyensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương giang ly
7. L. chii V.S.Dang & Naiki – Xú hương Võ Văn Chi
8. L. dakglaiensis V.S.Dang, Naiki & Tagane – Xú hương đắk glei
9. L. dienkhanhensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương diên khánh
10. L. fansipanensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương fansipan
11. L. gialaiensis V.S.Dang, Vuong, Quan & Naiki – Xú hương gia lai
12. L. globularis V.S.Dang & Naiki – Xú hương cầu
13. L. hatinhensis V.S.Dang, Naiki & Yahara – Xú hương hà tĩnh
14. L. honbaensis V.S.Dang, Tagane & H.Toyama – Xú hương hòn bà
15. L. hongiaoensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương hòn giao
16. L. kbangensis V.S.Dang, Vuong & Naiki – Xú hương kbang
17. L. khanhhoaensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương khánh hòa
18. L. khanhsonensis V.S.Dang, Naiki & Tagane – Xú hương khánh sơn
19. L. khanhvinhensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương khánh vĩnh
20. L. konchurangensis V.S.Dang, T.B.Tran & T.D.Ha – Xú hương kon chư răng
21. L. kontumensis V.S.Dang, Naiki & Toyama – Xú hương kon tum
22. L. lacduongensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương lạc dương
23. L. lamdongensis V.S.Dang, Naiki & Toyama – Xú hương lâm đồng
24. L. langbiangensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương langbiang
25. L. naikii V.S.Dang & Vuong – Xú hương naiki
26. L. nghiasonii V.S.Dang & Naiki – Xú hương Hoàng Nghĩa Sơn
27. L. ngoclinhensis V.S.Dang, Naiki & Yahara – Xú hương ngọc linh
28. L. nhatrangensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương nha trang
29. L. nuichuaensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương núi chúa
30. L. phamhoangii V.S.Dang & Naiki – Xú hương Phạm Hoàng Hộ
31. L. sapaensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương sapa
32. L. sonlangensis V.S.Dang, Vuong & Quan – Xú hương sơn lạng
33. L. tamdaoensis V.S.Dang – Xú hương tam đảo
34. L. thuathienhuensis V.S.Dang & Naiki – Xú hương thừa thiên huế
35. L. thuyanae V.S.Dang & Naiki – Xú hương thúy an
36. L. tumorongensis V.S.Dang, Naiki & Toyama – Xú hương tu mơ rông
37. L. vietnamensis V.S.Dang, Naiki & Tagane – Xú hương việt
38. L. vuquangensis V.S.Dang, Naiki & Yahara – Xú hương vũ quang
39. L. yaharae V.S.Dang, Tagane & H.Tran – Xú hương yahara
40. L. yersinii V.S.Dang & Naiki – Xú hương yersin
Một số loài Xú hương mới được phát hiện và mô tả từ Việt Nam: A. Xú hương Hoàng Nghĩa Sơn (Lasianthus nghiasonii V.S.Dang & Naiki), B. Xú hương thúy an (L. thuyanae V.S.Dang & Naiki), C. Xú hương bidoup (L. bidoupensis V.S.Dang & Naiki), D. Xú hương tam đảo (L. tamdaoensis V.S.Dang), E. Xú hương fansipan (L. fansipanensis V.S.Dang & Naiki).
Công trình được xuất bản dưới dạng sách có mã ISBN trong một tập và số riêng của tạp chí chuyên ngành Phytotaxa, ngày 26/01/2023 ― https://www.mapress.com/pt/issue/view/phytotaxa.581.1
Nguồn và tin: Đặng Văn Sơn – Viện Sinh học nhiệt đới
